O Αρσένι Ταρκόφσκι στην Άννα Αχμάτοβα
28 Μαρτίου 1964
Αγαπητή μου Άννα Αντρέγιεβνα!
Σας ορκίζομαι πως δεν πρόκειται για υπερβολές. Δεν νομίζω πως θα καταφέρω να βρω πιο πειστικές και σεμνές λέξεις, ώστε εγώ, ο τελευταίος Σας μαθητής, να μπορέσω να εκφράσω σ’ Εσάς την ευγνωμοσύνη μου γιατί ο κλήρος μου στην μοίρα ήταν η ευτυχία να γνωρίζω την Ποίηση και Εσάς. Στις 30 Μαρτίου συμπληρώνονται 50 χρόνια από το «Ροζάριο». Στα πρώτα χρόνια της νιότης μου έμαθα να προσκυνώ μπροστά στην μεγαλειώδη Μούσα σας και σας ορκίζομαι πως είναι αλήθεια αυτό.
«Την εποχή εκείνη της γης ήμουν επισκέπτρια∙
Άννα με φώναξαν όταν γεννήθηκα
Όνομα γλυκό για των ανθρώπων τα χείλη και τ’ αυτιά.
Έτσι όμορφα έμαθα την γήινη χαρά
Και δώδεκα γιορτές δεν μετρούσα
Μα όσες ήταν όλες του χρόνου οι μέρες.»
Αυτά γράψατε το 1913. Εγώ ήμουν τότε έξι ετών. Τώρα είμαι 57. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ζωή μου πέρασα κάτω από το αστέρι Σας, παρόλο που για ένα μεγάλο διάστημα δεν το γνώριζα αυτό. Μετά το «Ροζάριο» ακολούθησε το «Λευκό σμήνος» και το «Αγριόχορτο» και το «Anno Domini»… και τα βιβλία των τελευταίων ετών. Κάθε νέο Σας ποίημα ήταν αρκετά όμορφο για να είναι το τελευταίο, αλλά ακολουθούσε άλλο ποίημα ακόμη πιο τέλειο (και αυτή το άβολο συγκριτικό στάδιο είναι απολύτως ταιριαστό εδώ). Αυτή η αδιάκοπη ροή κυλάει για πολλά χρόνια∙ αναπνέεται εκείνον τον σπανιότατο αέρα, ο οποίος δεν ήταν για τους πνεύμονες ούτε καν της Σαπφούς, και είναι ελάχιστοι οι ποιητές, ακόμη και σε εμάς στη Ρωσία, που κατάφεραν να τον αναπνέουν. Ήταν εύκολο να τον αναπνέετε Εσείς και αυτό δεν είναι παράξενο.
Η ποίηση σας σήμερα, αν μπορούσαμε να την συγκεντρώσουμε πλήρως, θα έδειχνε ένα πρωτόγνωρο εύρος συμπερίληψης των φαινομένων της ζωής. Ο χρόνος διασταυρώθηκε με τον άθλο Σας και αποτυπώθηκε σε κάθε Σας στίχο. Είστε αυθεντικός Ρώσος ποιητής γι’ αυτό και δεχτήκατε (από ξένα χέρια) την κληρονομιά του αρχαίου μύθου και η περιουσίας σας, είναι εκείνη πηγή απ’ όπου ανέβλυσε ο στίχος «και μαύρη περιστέρα μ’ αποκάλεσες». Σας διαβεβαιώνω ότι τα ποιήματά Σας τα υπαγόρευσαν σ Εσάς στα παιδιά των παιδιών μας, ώστε να απολαμβάνουν την χαρά της αδιάκοπης ροής της μεγάλης ρωσικής ποίησης. Σ΄ Εσάς έλαχε η ευτυχία να δημιουργήσετε κάτι πολύ μεγαλύτερο από ένα έργο τέχνης. Φοβάμαι να αναφέρω το όνομα εκείνου που θα έκλαιγε από ευτυχία, διαβάζοντας αυτά που γράψετε, από την ευτυχία και από τον πόνο, γιατί η ευτυχία που φέρνουν τα δικά Σας έργα τέχνης, τραυματίζουν την ψυχή μα και την γιατροπορεύουν. Δεν θέλω να προσβάλω την σεμνότητά σας, αναφέροντας αυτό το όνομα∙ χρειάζομαι όμως αυτό το παράδειγμα για να Σας πω ότι στην δική Σας περίπτωση και η δημιουργία και η ουσία της ψυχής ενώθηκαν, σχηματίζοντας ένα εξαιρετικό υπόδειγμα για όλες τις εποχές, όσο η ανθρώπινη λαλιά θα ηχεί πάνω στη γη.
Από καρδιάς Σας συγχαίρω για την επέτειο των πενήντα χρόνων από την έκδοση του «Ροζάριου».
Αφοσιωμένα σας φιλώ το χέρι
Αρσένι Ταρκόφσκι
Μετάφραση από τα Ρωσικά Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης©
