Το βιβλίο «Ο κομμουνισμός ως θρησκεία» είναι μία διεισδυτική ματιά στην ιστορική γέννηση της τερατώδους θρησκείας του ολοκληρωτισμού του 20ού αιώνα, αλλά και της γοητείας που άσκησε στους διανοουμένους της Δύσης, οι οποίοι είδαν σε αυτή την ενσάρκωση της επί της Γης βασιλείας του ανθρώπου, κλείνοντας πολλές φορές τα αυτιά τους στις οιμωγές των ταπεινών και καταφρονεμένων, των αθώων θυμάτων των Γκουλάγκ.
Η βαθιά θρησκευτικότητα του ρωσικού λαού ήταν το πλέον γόνιμο έδαφος για την υιοθέτηση της μαρξιστικής αντίληψης της ιστορίας και της κοινωνίας, στη μπολσεβίκικη εκδοχή του, αφού συνδύαζε τρεις βασικούς παράγοντες στην κοσμοθεωρία του: Ο πρώτος ήταν η ιουδαϊκής προέλευσης γραμμική αντίληψη του χρόνου, όπου η ιστορία εξελίσσεται σε μία ευθεία γραμμή, καθοριζόμενη από τις βουλές του υπέρτατου όντος, προκαθορίζοντας την εξέλιξη της με βάση ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Ο δεύτερος παράγοντας έχει σχέση με τον μεσσιανικό χαρακτήρα της ίδιας της μαρξιστικής ιδεολογίας, η οποία θεωρεί ως «Μεσσία» το προλεταριάτο, την ιστορική εκείνη δύναμη, δηλαδή, η οποία με τους αγώνες της θα αναμορφώσει τον κόσμο. Ο τρίτος παράγοντας δεν είναι άλλος από τον εσχατολογικό χαρακτήρα της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας – κοινός και αυτός με εκείνον του χριστιανισμού – η οποία διακηρύσσει την πίστη της στην τελική νίκη του προλεταριάτου, την εγκαθίδρυση του κομμουνισμού και τέλος της ανταγωνιστικής κοινωνίας, η οποία στηρίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Έτσι προκύπτει και η ιδιόμορφη «εκκλησιολογία» του μαρξιστικού οικοδομήματος, όπου το «Κόμμα νέου τύπου» της λενινιστικής εκδοχής, αναλαμβάνει τον ρόλο του «καθοδηγητή» των μαζών, του ιερατείου από το οποίο εκπορεύονται τα δόγματα, οι κατευθύνσεις και οι πολιτικές, οι οποίες δεν επιδέχονται την παραμικρή αμφισβήτηση. Το βιβλίο του Μιχαήλ Ρίκλιν είναι μία νηφάλια και ψύχραιμη ανασκόπηση του ρόλου που διαδραμάτισαν οι διανοούμενοι της Δύσης
στη μυθολογία που γοήτευσε και απογοήτευσε εκατομμύρια ανθρώπους κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Ο Μιχαήλ Ρίκλιν (1948) ανήκει στην πλειάδα των Ρώσων στοχαστών που ενώ γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε ασφυκτικά ελεγχόμενο περιβάλλον, όχι μόνο διατήρησαν την πνευματική τους ανεξαρτησία και ελευθερία, μα συνέχισαν την μεγάλη παράδοση της πατρίδας τους. Είναι καθηγητής πολλών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και μέλος επιστημονικών εταιρειών. Θιασώτης της ελευθερίας, ήρθε σε σύγκρουση με το μετακομμουνιστικό καθεστώς της χώρας του και αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Γερμανία, όπου εργάζεται μέχρι σήμερα, διδάσκοντας και γράφοντας επιστημονικές εργασίες, συμμετέχοντας σε διάφορα συνέδρια και σεμινάρια, παραμένοντας πάντα ενεργός πολίτης.
