του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη
Η κόρη του Πούσκιν. Το 1919 πέθανε από την πείνα.
Πέθανε σε απόλυτη μοναξιά, σε ένα δωματιάκι, στην Μόσχα, στην πάροδο Σαμπάτσιγιε (των σκύλων), σε ηλικία 86 ετών.
Στο «τρομακτικό» (κατά την Τσβετάγιεβα) 1919.
Οι αρχές είχαν αποφασίσει να της χορηγήσουν σύνταξη, αλλά καθυστέρησαν τόσο που η πρώτη σύνταξη έφτασε την ημέρα της κηδείας της.
Παντρεύτηκε σε σχετικά μεγάλη, για την εποχή της, ηλικία, τον στρατηγό Γκαρτούνγκ, αλλά δεν έκαναν παιδιά.
Το 1877, ο σύζυγός της κατηγορήθηκε για κατάχρηση και αυτοκτόνησε. Έτσι, η Μαρία Αλεξάντροβνα σε ηλικία 45 ετών έμεινε χήρα, τελείως μόνη και χωρίς κανένα εισόδημα.
Στην αρχή, τα πρώτα χρόνια, ζούσε στο σπίτι του αδελφού της, Αλεξάντρ, μεγαλώνοντας τα παιδιά του (κι εκείνος είχε χηρέψει σε νεαρή ηλικία), στη συνέχεια όμως ο τσάρος Αλέξανδρος ο Β’ της χορήγησε σύνταξη 200 ρουβλίων τον μήνα.
Με τον ερχομό της Σοβιετικής εξουσία βρέθηκε σε αδιέξοδο. Της αφαίρεσαν τη σύνταξη, σπίτι δεν είχε, πούλησε ό,τι είχε και δεν είχε. Κάποτε ακόμη κι αυτά τα λίγα τελείωσαν.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της ζούσε στο σπίτι της αδελφής της πρώην υπηρέτριάς της.
Τα πρωινά έκανε περιπάτους στην λεωφόρο Τβερσκάγια, καθόταν σε ένα παγκάκι δίπλα στο άγαλμα του πατέρα της μέχρι να νυχτώσει. Καθόταν πάντα στην ίδια θέση με βροχή και χιονόπτωση.
Στις 7 Μαρτίου 1919 η καρδιά της σταμάτησε.
Έτσι τελείωσε η πορεία στη ζωή της Μαρίας Αλεξάντροβνα Πούσκινα (1832 – 1919), πρώην κυρίας των τιμών της τσαρικής αυλής, κόρη ενός μεγάλου πατέρα και εθνικού ποιητή της Ρωσίας.
Ο τάφος της βρίσκεται στο μονή Ντονσκόι, στην Μόσχα, η δε κηδεία της έγινε χάρη στη συνδρομή μερικών καλών ανθρώπων.
