Απόγευμα. Το χιόνι στα βουνά έχει ροζ χρώμα την ώρα του δειλινού. Κάτω απλώνονται βαθιές, μπλε σκιές. Η λίμνη της Γενεύης είναι γαλήνια. Η προκυμαία σχεδόν άδεια. Οι ελάχιστοι διαβάτες που περνούν, είναι στην πλειοψηφία τους εργάτες. Στη λιμνούλα είναι ένα σιντριβάνι. Μπουκέτα λουλουδιών. Πουλούν κάρτες, περιοδικά. Στο παγκάκι κάθεται εκείνος. Κουρασμένο πρόσωπο με συγκεντρωμένο βλέμμα. Εμφανίζεται εκείνη. Φοράει ένα ανοιχτόχρωμο κοστούμι. Διστακτικό βάδισμα. Στην αρχή είναι αναποφάσιστη. Στη συνέχεια κάθεται δίπλα του. Κοιτάζουν ο ένας τον άλλον.
Εκείνος (υποκλινόμενος): Mademoiselle…
Εκείνη (απλά): Καλησπέρα.
Εκείνος (επιτηδευμένα): Θα μπορούσα να μείνω;
Εκείνη (ήρεμα): Όπως θέλετε.
Εκείνος: Είστε γοητευτική. Εξαίσια. Ηττήθηκα ήδη. Μήπως πάμε σε ένα καφέ;
Εκείνη (αδιάφορα): Δεν αναζητώ περιπέτειες. Κάνετε λάθος.
Εκείνος (αλλάζοντας τόνο, επιπόλαια): Α… με συγχωρείτε… Νόμιζα… Πάντα σκεφτόμαστε ανοησίες, όταν βλέπουμε μία γυναίκα να κάθεται μόνη και… να απαντάει στις ερωτήσεις μας.
Εκείνη (ειρωνικά): Δεν είναι κάτι καινούργιο για μένα αυτό.
Εκείνος (ανασηκώνοντας τους ώμους): Φυσικά. Δεν κρίνουμε αυτές τις γυναίκες, σκεφτόμαστε όμως ανοησίες γι’ αυτές. Τις κοιτάζουμε αφ’ υψηλού. Είναι ένα πράγμα κι εμείς αγοραστές. (Ευγενικά). Αν το μπιχλιμπίδι είναι τόσο όμορφο πια, όπως εσείς, τότε δεν παζαρεύουμε.
Εκείνη σωπαίνει (κολακευμένη).
Εκείνος: Μόλις ήρθα από τη Βιέννη. Είμαι διαβολεμένα τυχερός το τελευταίο διάστημα. Κέρδισα μία περιουσία. Τώρα θέλω να ξεκουραστώ, να διασκεδάσω. Το αξίζω να πάρει ο διάβολος… Δεν θα μ’ έλεγες όμορφο, μα αρέσω.
Εκείνη (χαμογελώντας ελαφρά): Ναι;
Εκείνος (διστακτικά): Λέω… γιατί… γιατί… είστε ξένη;
Εκείνη: Ναι.
Εκείνος: Και τι κάνετε εδώ;
Εκείνη (σκεπτικά): Πλήττω. Παντού και πάντα πλήττω. Δεν μπορείς να γλιτώσεις από τον εαυτό σου.
Εκείνος: Οι γυναίκες σπανίως είναι μελαγχολικές. Βλέπετε, δεν σκέπτονται πολύ.
Εκείνη: Γιατί αισθάνονται πολλά. Κι αυτό είναι επίσης κουραστικό.
Εκείνος: Α,α,α! (Κοιτάζει προσεκτικά. Μικρή παύση. Ένα λεπτό αργότερα υποτιμητικά): Με τι ασχολείστε;
Εκείνη (ψυχρά): Τι σας νοιάζει… Ασχολούμαι…
Εκείνος: Μήπως έχουμε ξανασυναντηθεί;
Εκείνη κουνάει αρνητικά το κεφάλι της
(ανυπόμονα) Στο Παρίσι μήπως; Στη Νίκαια; Στο Βερολίνο;
Εκείνη: Όχι, όχι, όχι. (Γελάει) Ποτέ και πουθενά. Έχω καλή μνήμη ως προς τα πρόσωπα.
Εκείνος (ελαφρά δυσαρεστημένα): Μπα, θα μπορούσατε να μην με προσέξετε. Απλά ξεχάσατε. Αυτά τα μαλλιά, τα μάτια, το χαμόγελο… Αχ, κάπου σας έχω δει…
Εκείνη (αδιάφορα): Πιθανόν… Δεν σας θυμάμαι. Δεν σας ξέρω.
Εκείνος (ταραγμένα): Και η φωνή… η φωνή! Ιδιαίτερα η φωνή…
Εκείνη: Δεν ξέρω.
Σιωπή
Εκείνος (Σκυθρωπά. Ξαφνικά καμπουριάζει, χλωμιάζει): Την πάτησα. Σας είπε ψέματα. Δεν ήρθα από πουθενά. Απλά βγήκα από το σπίτι. Περιφέρομαι. Στην τσέπη μου έχουν όλο κι όλο δέκα φράγκα… ναι… Δεν ήμουν ποτέ τυχερός στη ζωή μου. Είμαι ένας αποτυχημένος.
Εκείνη (ανασηκώνοντας τους ώμους): Και γιατί μου τα εξομολογείστε αυτά;
Εκείνος: Έτσι. Έχει σημασία τι λέμε; Μου θυμίσαμε μία μικρή γυναίκα… είχα τα ίδια μαλλιά και χαμόγελο… Ναι…
Εκείνη: Α…α… Τι λέτε;
Εκείνος (ψυχρά): Είστε χειρότερη από εκείνη, πολύ χειρότερη. Όταν χαμογελούσε, έμοιαζε με άγγελο. Κι έπειτα το γέλιο σας είναι αντιπαθητικό.
Εκείνη (δεικτικά): Δεν ξέρω να γελάω.
Εκείνος (σκυθρωπά – μελαγχολικά): Η μικρούλα μου… ήταν τόσο μικροκαμωμένη που μπορούσα να την κουβαλάω στα χέρια μου…
Εκείνη (αμήχανα): Πέθανε;
Εκείνος (απότομα): Έφυγε. Δεν έβγαζα πολλά από τη δουλειά μου.
Εκείνη (ένα ακατάληπτο επιφώνημα).
Εκείνος: Συχνά θάβουμε τους ζωντανούς μας.
Εκείνη (νοσταλγικά): Ναι.., συχνά θάβουμε τους ζωντανούς.
Εκείνος: Κι αυτό είναι πιο τρομακτικό από το συνηθισμένο θάνατο.
Εκείνη (σκεπτική): Δεν υπάρχει τίποτα ομορφότερο από το θάνατο.
Εκείνος (εκνευρισμένος): Ανοησίες!… Δημιουργώ τη ζωή. Τον αγώνα, τη δύναμη, τις αντιθέσεις. Απλά κουράστηκα προσωρινά.
Εκείνη (ήρεμα): Είναι κουρασμένη για πάντα. Δεν μπορώ ν’ αρχίσω από την αρχή.
Εκείνος (χωρίς να την ακούει): Ω, θα την φέρω πίσω…. την μικρούλα Λιούσα… Θα λερώσω με αίμα τα χέρια μου, αλλά θα της προσφέρω τα πάντα, όλα όσα χρειάζεται για να ευτυχίσει…Η μικρούλα μου, η πεισματάρα κουκλίτσα μου… Φυσικά, είναι απαιτητική.. είναι νέα… τι να κάνουμε; Αυτή είναι η ζωή. Τόσοι πειρασμοί γύρω μας. Μπορούσε, νομίζετε, με την εμφάνισή της, με το γοητευτικό της γέλια να ικανοποιηθεί με ένα δωματιάκι και με φτηνιάρικα φορέματα; Ήταν φτιαγμένη για την πολυτέλεια… Ήρθε ένας άλλος και της έδωσε εκατό φορές περισσότερα απ’ όσα ονειρευόταν. Ποια γυναίκα θα έλεγε όχι; Είστε όλες για πούλημα. Η Λιούσα έφυγε. Εγώ φταίω. Θα τα διορθώσω όμως τα πράγματα. Η Λιούσα θα γυρίσει. Θα γυρίσει, ακόμη κι αν χρειαστεί να περιμένω ολόκληρες νύχτες, να τυφλωθώ, να μαραζώσω, να πεθάνω. Θα την φέρω πίσω… (ονειροπόλα, πονώντας). Η μικρούλα μου, η γαλανομάτα κουκλίτσα μου… Όταν γυρίσει, θα πω ξανά: ζήτω η ζωή!…
Εκείνη (χαμογελώντας): Τι πάθος…
Εκείνος (απότομα, απαιτητικά): Αγαπήσατε ποτέ;
Εκείνη (χωρίς να χαμογελάει): Ναι, αγάπησα.
Εκείνος (ακόμη πιο απότομα): Είχατε ανταπόκριση;
Εκείνη (αδιάφορα): Όχι, δεν με αγάπησε.
Εκείνος (ήρεμα): Σας σεβόταν;
Εκείνη (μονότονα): Όχι, δεν με σεβόταν.
Εκείνος (ήρεμα): Σας λυπόταν;
Εκείνη (ήρεμα): Όχι, δεν με λυπόταν.
Σιωπή
Εκείνος (σκεπτικός και ταραγμένος): Δεν είναι δυνατόν… Τον αντιμετωπίζετε πολύ ψύχραιμα… Γιατί δεν κλαίτε; Πρέπει να κλαίτε….
Εκείνη (γελώντας): Δεν πιστεύω στον έρωτα… Στη συνέχεια συνάντησα έναν άλλον… και ένιωθα το ίδιο γι’ αυτόν. Ήμουν έτοιμη να κάνω θυσίες και να δεχτώ ταπεινώσεις. Μήπως ο έρωτας είναι μοναδικός; Επαναλαμβάνεται διαρκώς, σαν την άνοιξη. Όταν πια πείστηκα γι’ αυτό, ο έρωτας έπαψε να με ενδιαφέρει. Δεν τον θεωρώ πλέον τραγωδία… Φάρσα είναι… μία ανόητη, χυδαία φάρσα… και μάλιστα μεταδιδόμενη… Μάλιστα!
Εκείνος (κακοπροαίρετα): Έχετε οικογένεια;
Εκείνη: Είμαι ορφανή.
Εκείνος (γλυκά): Και η πατρίδα σας είναι;
Εκείνη (ανασηκώνοντας τους ώμους): Μου είναι αδιάφορο το πού θα ζω… εδώ, εκεί, πιο πέρα… Δεν θέλω να φεύγω, όταν όμως φύγω από κάπου, δεν θέλω να επιστρέψω… Οι άνθρωποι είναι παντού ίδιοι… Η σκηνογραφία είναι η φύση… Δεν με ενδιαφέρει. Είμαι κοσμπολίτισσα.
Εκείνος (ταλαντεύεται): Ελπίζω ότι δεν αρνείστε την ύπαρξη της συνείδησης.
Εκείνη (μετά από ένα λεπτό): Συνείδηση; Λοιπόν, κρυστάλλινη δεν είναι, η συνείδησή μου… εξάλλου, δεν με ενδιέφερε ποτέ.
Εκείνος (δείχνοντας πως δεν καταλαβαίνει): Μήπως, η θρησκεία…
Εκείνη (σκεπτικά): Οι γυναίκες στη χώρα μας είναι μυστικίστριες και θρησκευόμενες. Εγώ αγαπώ την ομορφιά σε όλα, και στην εκκλησία, αναμφίβολα… Είναι όμως αυτό θρησκεία;
Εκείνος (καχύποπτα): Αυτό σημαίνει… πως δεν έχετε τίποτα;
Εκείνη: Τίποτα.
Εκείνος: Ούτε επιθυμίες;…
Εκείνη: Καμία απολύτως.
Εκείνος (ανυπόμονα): Δεν είναι φυσιολογικό αυτό… Είναι αδύνατο για μία γυναίκα… Τι σας έκανε έτσι;
Εκείνη (ήρεμα): Πιθανόν η ζωή… τα χρόνια… εξάλλου, δεν ξέρω… δεν πρόσεξα…
Εκείνος (μονολογώντας): Όταν η μικρούλα μου με εγκατέλειψε, ήμουν σαν νεκρός από τον πόνο…. Σκεφτόμουν σχεδόν όπως κι εσείς… Τώρα όμως πιστεύω ξανά… περιμένω… αποζητώ το φως…
Εκείνη (σιγανά): Μόνο εμείς μπορούμε να ανάψουμε το φως. Κανείς άλλος δεν θα το ανάψει, το πιο πιθανόν είναι αυτός ο άλλος να το σβήσει.
Σκοτεινιάζει. Τα βουνά είναι πια μαύρα. Από την λίμνη έρχεται μία δροσιά. Γύρω η κίνηση αυξάνει.
Ανάβουν οι φανοστάτες. Από κάπου ακούγεται μουσική.
Εκείνος (αναστενάζοντας εγωιστικά): Είμαι πιο ευτυχισμένος από εσάς.
Εκείνη: Πιθανόν.
Εκείνος (χαρούμενα): Για ποιο λόγο ζείτε;
Εκείνη: Από κεκτημένη ταχύτητα… Ύστερα, όταν θα γίνουν τα πράγματα εντελώς ανυπόφορα… Θεέ μου! (ανασηκώνοντας τους ώμους). Ο Ροδανός είναι ορμητικός και βαθύς.
Εκείνος (γνέφοντας): Ναι; (Παύση). Πρέπει να φύγω. Μήπως θέλετε να έρθετε μαζί μου.
Εκείνη: Όχι.
Εκείνος (ταλαντεύεται): Και τι θα κάνετε;
Εκείνη: Θα κάθομαι.
Εκείνος: Και μετά;
Εκείνη: Θα πάω.
Εκείνος: Πού;
Εκείνη (κουρασμένα): Δεν ξέρω… έτσι… μπροστά… δεν ξέρω.
Την αποχαιρετάει βγάζοντας το καπέλο του.
Σε λίγο εξαφανίζεται. Εκείνη συνεχίζει να κάθεται και κατά διαστήματα τρέμει.
Πέφτει η νύχτα.
Αυλαία
Μετάφραση από τα Ρωσικά Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης©
